Chia đàn ong song song
Chia đàn song song tức là chia đàn ong thành hai đàn, đặt song song với vị trí cũ rồi nhích dần xa nhau và quay hướng cửa tổ khác nhau. Nguyên tắc chia cũng như chia đàn mang đi. Chia đàn song song yêu cầu người chăm sóc có trình độ kĩ thuật cao hơn vì quá trình chăm sóc, theo dõi phải thường xuyên điều chỉnh vị trí cho ong vào đều giữa hai đàn (đàn nào ong vào nhiều thì nhích xa vị trí cũ nhiều hơn và ngược lại), nhích dần cho đến ngày ong chúa nở và tập bay định hướng vị trí ổn định.
Nội dung trong bài viết
Chia đàn ong song song
Phương pháp bồi dục ong đực
Ưu điểm:
Tiện việc quản lí theo dõi chăm sóc.
Khi chúa giao phối không thành công có thể cho nhập lại dễ dàng.
Nhược điểm:
Xử lí kĩ thuật phức tạp hơn.
Công tác giống ong rất quan trong đặc biệt là khâu chọn lọc nâng cao chất lượng để được những đàn ong tốt có những đặc điểm mong muốn từ đó nhân giống ra phục vụ sản xuất. Muốn nhân giống ta phải chọn những đàn mẹ, đàn bố, đàn nuôi dưỡng tốt và thực hiện đầy đủ các khâu kĩ thuật trong quá trình tạo chúa. Tạo chúa được chọn lọc kĩ từ mũ chúa (thẳng, thon đều). Khi chúa tơ nở ta chọn con to, khoẻ có lớp lông tơ mịn màu táo tàu hoặc cánh gián, không què chân xước cánh. Loại bỏ chúa tơ lâu không đi giao phối. Tiếp tục chọn lọc nhiều thế hệ như vậy ta được những đàn ong tốt. Đối với người nuôi ong gia đình không thực hiện được đầy đủ được quy trình tạo chúa nhân tạo ngoài việc sử dụng ong chúa của cơ quan chuyên môn thì có thể vận dụng dặc điểm sinh học ong mật tạo cho đàn ong ở thế chia đàn tự nhiên, từ đó chọn những mũ chúa đẹp để chia đàn.
Biện pháp tạo mũ chúa tự nhiên
Điều kiện để chia đàn tự nhiên là đàn ong mạnh có nhiều ong non, cầu con nhiều mật, ong chúa đẻ khoẻ, lực lượng lao động dư thừa, chật chội nóng bức, thức ăn dự trữ đầy đủ, nguồn thức ăn tự nhiên phong phú. Căn cứ vào điều kiện trên ta chọn đàn ong tốt rút bớt cầu làm cho đàn ong đỡ chật chội, đổi cho đàn có cầu nhộng già sắp nở, cho ăn thật đầy đủ có cả vitamin để kích thích ong chúa đẻ khoẻ. Lấy một cầu ra cắt hai góc (vị trí ong xây lỗ ong đực) để ong xây lỗ tổ ong đực và đẻ trứng đực vào, sau vài ba tuần đàn ong sẽ xây 5 – 7 mũ chúa để chia đàn tự nhiên rồi chọn những mũ chúa thẳng, ở vị trí thuận lợi. Cần chia đàn có mũ chúa sớm hơn các trường hợp khác để tránh phức tạp cho việc nuôi ong. Đối với người nuôi ong quy mô nhỏ, muốn nhân giống nhanh mà vẫn đảm bảo chất lượng có thể dùng biện pháp sau:
1/ Chia nhiều đàn lấy một đàn giống: biện pháp này sử dụng khi đàn ong nuôi chưa đủ mạnh (mỗi đàn chỉ 3 – 4 cầu). Ta chuẩn bị thùng nuôi ong cẩn thận và lấy ở mỗi đàn một cầu nhập lại với nhau, gán mũ chúa vào được một đàn mới. Phải bảo đảm cho đàn mới chia có ít nhất 2 – 3 cầu.
Tối thứ nhất nhập 2 cầu lấy từ hai đàn khác nhau và gắn mũ chúa vào. Tối thứ hai nhập tiếp cầu thứ 3 vào đàn mới. Khi đàn ong ổn định tiếp tục cho ong ăn kích thích.
2/ Chia một đàn lấy nhiều đàn:
Nếu có một đàn ong mạnh 6 – 7 cầu trở lên mà có nhu cầu giống có thể chia đàn đó thành 3 đàn giống và gắn mũ chúa vào. Đàn ong mới chia thường là đàn chúa tơ hoặc mũ chúa. Ong chúa phải bay đi giao phối đầy đủ mới đẻ trứng.
Để giúp đàn ong mới chia phát triển ta phải tiến hành các việc sau:
+ Đặt đàn có ong chúa tơ ở nơi thoáng, không bị vật che chắn, xa ao hồ lớn;
+ Đánh dấu mặt trước thùng ong bằng cách dán giấy, quét sơn…
+ Chúa tơ được 3 – 4 ngày ta cho đàn ong ăn kích thích vào khoảng 7 – 8 giờ sáng.
+ Điều chỉnh đàn ong sao cho đàn chúa tơ vẫn đảm bảo cầu con để có các lớp ong kế tiếp và kích thích ong chúa đi giao phối.
+ Kiểm tra loại bỏ các mũ chúa hỏng, chúa tơ không đạt yêu cầu như: nhỏ, xoăn cánh, què chân hoặc quá lâu không đi giao phối.
Phương pháp bồi dục ong đực
Từ những đàn bố đã được chọn lọc ta phải tạo ong đực giống. Không có đàn bố (ong đực giống) tốt sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng ong chúa nên việc tạo ong đực tốt rất quan trọng. Ong đực có tuổi xuân khá chênh lệch với ong chúa (khoảng 20-30 ngày) nên trước khi tạo chúa một tháng ta phải bồi dục ong đực.
Nếu để những đàn bố đã được chọn lọc phát triển tự nhiên thì ta không chủ động thời vụ nhân giống ong mật. Do đó cần bồi dưỡng đàn ong tốt (cho ăn đầy đủ, kích thích ong chúa đẻ) tạo cho chúng xu hướng chia đàn tự nhiên, đàn ong sẽ xây lỗ tổ ong đực để ong chúa đẻ trứng không thụ tinh vào, cách làm là: rút bớt cầu tạo thế chật chội trong tổ, ong chúa thiếu lỗ đẻ trứng, không có nơi để thức ăn dự trữ, viện trợ những cầu nhộng già, ong non cho đàn ong bố. Sau đó dùng dao cắt 2 góc bánh tổ, đàn ong sẽ xây ngay những tổ ong đực vào 2 góc đó, ta được những ong đực giống mong muốn từ đàn ong bố cả về thời gian và chất lượng.